Τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων “Σύγκρουση – Συνύπαρξη”, “Ιχνηλατώντας τις ρίζες μας”, “Σχολικός κήπος” και “Ακούμπα στον ώμο μου.. Άλλη χαρά δεν είναι πιο μεγάλη απ’ αυτή που δίνεις” πραγματοποίησαν εκπαιδευτική εκδρομή στη Θεσσαλονίκη και στην Καστοριά από το Σάββατο 11 Μαρτίου έως και την Τρίτη 14 Μαρτίου 2023. Συνοδοί καθηγητές: Περτσινίδου Κ., Πριτσιούλη Γ., Ζερεφού Δ., Ζαφειριάδου Κ., Κυριακοπούλου Γ., Κωνσταντινίδου Β., Κάσση Μ.
1η ημέρα
Η εκκίνηση για την εκδρομή στη Θεσσαλονίκη και στην Καστοριά, δόθηκε το Σάββατο 11 Μαρτίου 2023 πολύ νωρίς το πρωί. Το ταξίδι ευχάριστο και η πρώτη ξενάγηση στη Θεσσαλονίκη έγινε στη Ροτόντα με τα περίφημα ψηφιδωτά, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και χωνευτήρι πολιτισμών, αφού προοριζόταν για Μαυσωλείο, αργότερα μετατράπηκε σε τζαμί και τώρα λειτουργεί 6 φορές τον χρόνο ως χριστιανικός ναός αλλά και ως συναυλιακός χώρος. Δεν είναι τυχαίο που μόνο στον χώρο της Ροτόντα δίνεται το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ». Ένα βραβείο που δόθηκε στην ΕΕ το 2020 για το πρόγραμμα ERASMUS+, που βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής συνεργασίας: το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών της ΕΕ.
Η ξενάγηση συνεχίστηκε στην αψίδα του Γαλέριου και στα απομεινάρι του ανακτόρου του. Εν συνέχεια, περπατήσαμε στο παραλιακό μέτωπο, όπου συναντήσαμε το τοπόσημο της Θεσσαλονίκης, τον Λευκό Πύργο, οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα. Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Πριν αναχωρήσουμε για το Μουσείο Τεχνολογίας NOESIS, δοκιμάσαμε τα θαυμάσια τρίγωνα Πανοράματος.
Στο Μουσείο, που αποτελεί το μεγαλύτερο μουσείο τεχνολογίας στην Ελλάδα, ξεναγηθήκαμε στο Αρχαίο Ελληνική Τεχνολογία και στην Τεχνολογία Μεταφορών και τέλος στο ΤεχνοΠάρκο, το οποίο ενθουσίασε τους μαθητές μας για τα διαδραστικά εκθέματά του στον ηλεκτρισμό, τον μαγνητισμό, την οπτική, τη μηχανική κ.ά.
Το απόγευμα φτάσαμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση και δείπνο.
2η ημέρα
Την Κυριακή 12 Μαρτίου 2023, η δεύτερη ημέρα της εκδρομής μας ξεκίνησε με το προσκύνημά μας στο Ναό του Αγ. Δημητρίου, του πολιούχου της Θεσσαλονίκης. Επισκεφτήκαμε και την κρύπτη, κάτω από την εκκλησία, όπου σύμφωνα με την παράδοση φυλακίσθηκε, μαρτύρησε και τάφηκε ο Άγιος Δημήτριος. Πρόκειται για το ανατολικό τμήμα του μεγάλου ρωμαϊκού λουτρού που βρισκόταν κοντά στην αγορά και το στάδιο για την εξυπηρέτηση των αθλητών.
Κατόπιν επισκεφτήκαμε το εσωτερικό του Λευκού Πύργου, ο οποίος στεγάζει τη νέα μόνιμη έκθεση που αφορά τη Θεσσαλονίκη από την εποχή της ίδρυσής της το 316/15 π.Χ. μέχρι τις μέρες μας. Η έκθεση παρουσιάζει με συνοπτικό τρόπο όψεις της ιστορίας της πόλης, που τη διακρίνει η μακραίωνη, αδιάσπαστη ιστορική παρουσία της. Η ανάβαση του Πύργου δύσκολη αλλά μας αποζημίωσε η καταπληκτική θέα προς την πόλη και τον Θερμαϊκό.
Εν συνεχεία, πήραμε τον δρόμο για την Καστοριά, τον δεύτερο τελικό προορισμό του ταξιδιού μας, σταματώντας στο Βέρμιο για να προσκυνήσουμε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά, έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά που αποτελεί το ιερό κέντρο του ανά τον κόσμο ποντιακού ελληνισμού. Μετά το θάνατο του, βρίσκεται για ένα διάστημα στην Αθήνα και από τα τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα τη συναντούμε στο όρος Μελά, σε απόσταση 46 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του Εύξεινου Πόντου, την Τραπεζούντα. Με τον ξεριζωμό του ποντιακού ελληνισμού το εικόνισμα της Παναγίας θάφτηκε από τους τελευταίους μοναχούς στα αγιασμένα χώματα της. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1931 και παραμένει σε μουσείο μέχρι το 1952, όπου χτίζεται ο ναός στο όρος Βέρμιο και εγκαθίσταται εκεί.
Η τελευταία ξενάγηση αφορούσε τον Λιμναίο Οικισμό του Δισπηλιού, όπου η ομάδα του «Σχολικού Κήπου» ανέλαβε να μας ενημερώσει για τις διατροφικές συνήθειες εκείνης της εποχής. Ο επίσημος ξεναγός του χώρου μας ενημέρωσε για το πρώτο Ελληνικό Οικομουσείο. Αποτελεί μία αναπαράσταση του προϊστορικού Λιμναίου Οικισμού, με καλύβες, πάνω σε ξύλινες πλατφόρμες μέσα στη λίμνη, οι οποίες διαθέτουν σκεύη οικιακής χρήσης και εργαλεία της εποχής. Ο οικισμός αυτός είναι από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην Ευρώπη.
Η ημέρα ολοκληρώθηκε με απογευματινή βόλτα στη λίμνη της Καστοριάς, της οποίας το όνομα προήλθε από τους κάστορες που ενδημούσαν για αιώνες σ΄ αυτήν.
3η ημέρα
Τη Δευτέρα 13 Μαρτίου 2023, της εκπαιδευτικής μας εκδρομής, κύλησε με ισχυρές δόσεις πολιτισμού αλλά κυρίως ιστορίας. Ξεκινήσαμε με την επίσκεψη στο μοναδικό στην Ελλάδα, Λαογραφικό Μουσείο και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Κοζάνη, που περιλαμβάνει έκθεση Φυσικής Ιστορίας (από την Παλαιολιθική εποχή μέχρι και τους νεότερους χρόνους), Αρχαιολογική- Βυζαντινή έκθεση (από το 7000 π.Χ. έως 1453 μ.Χ.), Ιστορική έκθεση (από το 1453 έως 1944), Λαογραφική έκθεση, που θεωρείται και η σημαντικότερη, (από το 1640 έως 1960), Πινακοθήκη νεότερων χρόνων, Συλλογή γραμματοσήμων (1861-2004) και Συλλογή ραδιοφώνων (1930-1960).
Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν η ξενάγηση στο Ναό του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη, με το καταπληκτικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, με θέμα την αναπαλαίωση του ναού.
Στο Μεσόβουνο Κοζάνης, μας υποδέχτηκε ο Πρόεδρος της κοινότητας, κ. Παραστατίδης, μαζί με μαθητές από το Γυμνάσιο Ανατολής. Ο Πρόεδρος μας ξενάγησε στα μνημεία ολοκαυτώματος της περιοχής από τους Γερμανούς κατακτητές στη διάρκεια της Κατοχής αλλά του εμφυλίου. Κατόπιν γευματίσαμε στο ιδιαίτερο χώρο του μοναδικού εστιατορίου του Μεσόβουνου, ο οποίος χρησιμεύει και ως λαογραφικό μουσείο.
Μετά το φαγητό, μεταβήκαμε στην Πτολεμαΐδα, και στην κεντρική πλατεία της, ενώ νωρίς το απόγευμα μας υποδέχτηκε στο Πνευματικό Κέντρο, ο Δήμαρχος Εορδαίας, κ. Πλακέντας, ο οποίος τόνισε τη σημασία της ιστορικής μνήμης. Κατόπιν παρακολουθήσαμε το ιστορικό ντοκιμαντέρ για το Μεσόβουνο, το οποίο περιείχε μαρτυρίες των κατοίκων από τα γεγονότα και μας συγκίνησε βαθιά.
Η επιστροφή στην Καστοριά, μας βρήκε όλους κουρασμένους αλλά ταυτόχρονα ικανοποιημένους για τα «δώρα» αυτής της ημέρας.
Ευχαριστούμε θερμά τον Δήμαρχο, κ. Πλακέντα, τον Πρόεδρο του Μεσόβουνου, κ. Παρατστατίδη, για τη θερμή φιλοξενία τους, τον κ. Δουλκερίδη για τη βοήθεια της οργάνωσης της επίσκεψης και τον κ. Περτσινίδη για το ρεπορτάζ.
4η ημέρα
Την Τρίτη 14 Μαρτίου 2023, στο πλαίσιο του προγράμματος “Σύγκρουση-Συνύπαρξη: Αγωγή στη Συγχώρηση” πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική συνάντηση με το 5ο Γυμνάσιο Νεάπολης στη Θεσσαλονίκη. Μετά το καλωσόρισμα από τον Διευθυντή του σχολείου κ. Αδαμοπουλο καθώς και από την υπεύθυνη για το πρόγραμμα κα Καραδήμου, χαιρετισμό απηύθυνε και η Διευθύντρια του σχολείου μας, κα Περτσινίδου. Οι μαθητές μας παρουσίασαν μια δραματοποιημένη ιστορία με θέμα: “Η μετάλλαξη του Α4”. Ακολούθησε δραστηριότητα για το σπάσιμο του πάγου και η συνάντηση ολοκληρώθηκε με εδέσματα και γνωριμία των μαθητών μεταξύ τους.
Ταυτόχρονα, οι μαθητές, των τριών προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων «Ιχνηλατώντας τις ρίζες μας», «Σχολικός κήπος» και «Ακούμπα στον ώμο μου» επισκέφθηκαν το Εβραϊκό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. Δημιουργήθηκε το 2001 για να παρουσιάσει την ιστορία της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από το διωγμό τους από την Ισπανία και την Πορτογαλία τον 15ο αι. Η εβραϊκή παρουσία στην Θεσσαλονίκη είναι μακραίωνη και άρρηκτα συνυφασμένη με την ιστορία της πόλης.
Ο κύριος χώρος του Μουσείου χωρίζεται σε δύο επίπεδα:
Το ισόγειο είναι αφιερωμένο στο εβραϊκό νεκροταφείο ενώ στον πάνω όροφο μια μόνιμη έκθεση παρουσιάζει την ιστορία του Εβραϊσμού στη Θεσσαλονίκη και τις δραστηριότητες που είχαν αναπτύξει στην πόλη μέσα από φωτογραφίες και αντικείμενα. Το μουσείο διαθέτει βιβλιοθήκη με σημαντικά κείμενα από το 16ο έως τον 20ο αιώνα, η όποια επίσης αποτελεί κέντρο τεκμηρίωσης για τις παραδόσεις και τη γλώσσα των Σεφαραδιτών Εβραίων.
Μετά από το γεύμα σε παραδοσιακό εστιατόριο στα λαδάδικα της Θεσσαλονίκης και την αγορά αρκετών κιλών τριγώνων Πανοράματος, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής γεμάτοι όμορφες αναμνήσεις και γνώσεις από τις 4 πόλεις που επισκεφτήκαμε.
Το ρεπορτάζ του κ. Παραστατίδη για το Kozani.tv
Το ρεπορτάζ του κ. Περτσινίδη για το Flash.tv
